Türk profesör Canan Dağdeviren'den çığır açan buluş

MIT‘de görev yapan araştırmacılar ve Türk profesör Canan Dağdeviren, kişinin hayati belirtilerini izlemek için kıyafetlere işlenmiş sensörler geliştirdi. Henüz prototip aşamasında olan bu esnek sensör buluşu ile ilk adımda hastaları, sporcuları ve astronotları takip edecek.
MIT araştırmacıları, elektronik sensörleri kumaşlara yapıştırılarak, insanların vücut sıcaklığı, solunum ve kalp atış hızı gibi hayati belirtilerini izlemek için kullanılabilecek t-shirt veya diğer giysiler yaratmalarını sağlayan bir yol geliştirdiler.

Sensörlerin gömülü olduğu giysiler, makinede yıkanabilir ve onları giyen kişinin vücuduna yakın olacak şekilde özelleştirilebilir.

Araştırmacılar, bu tür algılamanın evde veya hastanede hasta olan insanları, sporcuları veya astronotları izlemek için kullanılabileceğini belirtiyor.

Canan Dağdeviren yaptığı açıklamada, "Her gün giydiğimiz tekstil ürünlerinin içine piyasada bulunan herhangi bir elektronik parçayı veya özel laboratuvar yapımı elektronikleri ekleyerek kendimize uygun giysilere sahip olabiliriz. Bunlar özelleştirilebilir, bu nedenle vücutlarından sıcaklık, solunum hızı ve benzeri gibi bazı fiziksel verilere ihtiyaç duyan herkes için giysiler yapabiliriz" dedi.

Gömülü Sensörler
Diğer araştırma grupları, sıcaklığı ve diğer hayati belirtileri ölçebilen ince, cilt benzeri yamalar geliştirmiştir, ancak bunlar hassastır ve cilde bantlanmalıdır. Canan Dağdeviren'in Conformable Decoders grubu, çıkarılabilir elektronik sensörler içeren esnek bir kumaş kullanarak, normalde giydiğimiz kıyafetlere daha benzer giysiler oluşturmak için yola çıktı.

Dağdeviren, "Tekstil elektriksel olarak işlevsel değildir. Giysilerimizin pasif bir unsurudur, böylece günlük aktiviteleriniz sırasında cihazları rahat ve uygun bir şekilde takabilirsiniz. Ana hedefimiz, vücudun fiziksel aktivitelerini aynı vücut kısmından, herhangi bir fikstür veya bant gerektirmeden ölçmektir" ifadelerini kullandı.

Elektronik sensörler, epoksi ile kaplanan ve daha sonra kumaştaki dar kanallara dokunan uzun, esnek şeritlerden oluşur.

Bu kanallar, sensörlerin cilde maruz kalmasına izin veren küçük açıklıklara sahiptir.

Kalp atış Hızı veya Solunum Hızı Ölçebilen Sensör
Bu çalışma için araştırmacılar, 30 sıcaklık sensörüne sahip bir prototip t-shirt ve kullanıcının hareketini, kalp atış hızını ve solunum hızını ölçebilen bir ivmeölçer tasarladılar.

Giysi daha sonra bu verileri kablosuz olarak bir akıllı telefona aktarabilir. Bunun içinde özel bir telefon uygulaması geliştirdi.

Elde edilen bütün bilgiler telefona gidiyor ve cloud (bulut) vasıtasıyla uzaktan doktorun bilgisayarına gönderilebiliyor.

Giysiler, içine yerleştirilmiş sensörler ile birlikte yıkanabilir. Sensörler çıkarılabilir ve farklı bir giysiye aktarılabilir.

Starlink Uyduları Kırklareli ve Tekirdağ’da Görüldü

Elon Musk'ın kurucusu ve CEO'su olduğu uzay taşımacılığı şirketi SpaceX’in 22 Nisan’da uzaya gönderdiği Starlink uyduları Türkiye'de de ses getirdi. Gökyüzünde görülen uydular kısa süreliğine panik yarattı.
Starlink internet uydu ağının 6'ncı halkası 60 uydu, SpaceX üretimi Falcon 9 roketiyle ABD'nin Florida eyaletindeki Cape Canaveral Üssü'nden fırlatıldı. SpaceX, Starlink projesi kapsamında daha önce 60'ar uydudan oluşan 5 parti halinde toplam 300 uyduyu uzaya fırlatmıştı.

Şirket, Starlink uydularıyla Dünya yörüngesinde 12 bin uyduluk ağ kurmayı planlıyor. Starlink uydu projesini 2015 yılında başlatan SpaceX, şu ana kadar 7 farklı fırlatma görevi gerçekleştirdi. Bir sonraki fırlatma, önümüzdeki mayıs ayı içerisinde gerçekleştirilecek. Projenin 2027'de tamamlanması öngörülüyor.

Elon Musk’ın şirketi Spacex’in dünya genelinde internet projesi kapsamında başlattığı Starlink projesi Türkiye’de de merak uyandırdı. Kırklareli’nin Lüleburgaz ve Tekirdağ’ın Malkara ilçesinde gökyüzünde görülen çok sayıda sıralı ışık vatandaşlar tarafından şaşkınlıkla izlendi.

Dell XPS Masaüstü Bilgisayarı Daha Küçük Olacak

Yeniden tasarlanan Dell XPS masaüstü bilgisayarı daha küçük, daha hızlı ve daha güzel olacak.

Dell, XPS masaüstü bilgisayarını yeniden tasarladığını duyurdu. Dell XPS modeli oldukça etkileyici bir iç tasarıma sahip oldukça popüler bir bilgisayar. Dell’in XPS masaüstü bilgisayarı oldukça güçlü performansı, uygun fiyatı ve şık tasarımıyla üniversite yurt odalarında ve evlerde sıklıkla tercih edilmiş bir bilgisayar olmuştu.

2020 yılında XPS 8000 masaüstü bilgisayar serisi yenilemesi ile Dell, bilgisayarın sistemsel özelliklerini daha güçlü hale getirmek için performansını artırırken boyutlarını da küçültmeye çalışıyor.

Dell, Nvidia’nın GeForce RTX 2070 Super grafik kartı ve 10. Nesil Intel Core i9 işlemci eklediği XPS masaüstü bilgisayarının performansını arttırdı. Bunları içerik oluşturmak, oyun oynamak ve ofis işlerinde kullanmak için bilgisayar alan kullanıcıların XPS’leri de tercih edebilmeleri için eklediler. Fazla yer kaplamayan, sevimli ve güçlü bir bilgisayar almak isteyen müşterilerin seçim yapmaları XPS ile daha kolay bir hale gelecek. Dell, bu eklemeler ile XPS masaüstü bilgisayarını şimdiye kadar yapılmış en güçlü XPS modeli haline getiriyor.

Dell, XPS masaüstü bilgisayarını yaratıcı iş akışı, oyun ve sanal gerçeklik uygulamaları gibi görevler için yapılandırdı. Nvidia RTX Studio, içerik oluşturma işi için gerekli sistemleri bilgisayarınıza sağlar. XPS modeline eklenmesiyle de kullanıcılar için daha güvenilir bir bilgisayar haline geldi.

Dell, XPS’i daha küçük bir hale getirmek için bu yılki yenilemede bilgisayarın hacmini 5 litre kadar azalttı. Önceki modelin hacmi 24 litreydi, 5 litrelik azalma ile 19 litreye düşen XPS 8000 artık daha az yer kaplayacak. Küçük olmasına aldanmayın oldukça güçlü bir altyapıya sahip. İçerisinde 225 Watt’a kadar grafik kartı destekleyebilen üç genişletme yuvası, dört depolama bölümü ve 500 Watt’lık bir güç kaynağı mevcut. Bu özellikler XPS’i çok yönlü bir hale getiriyor. Güçlü bir grafik kartı içeren yükseltilmiş bir Creator Edition yapılandırmasına sahip. Bu yapılandırma ile yüksek grafiklere sahip oyunlara karşı bilgisayar kendini koruyabilir.

XPS güçlü bir yapılandırmaya sahip olsa bile sistemin serin kalmasına yardımcı bir termal sisteme ihtiyaç duyar. Bilgisayara yerleştirilmiş havalandırmalar, yüksek devir sayısı olan fanlar ve voltaj regülatörleri güçlü sistem performansını korumak için hava akışını en üst düzeye çıkarıyor.

Dell XPS Masaüstü Bilgisayarı 649 Dolardan Piyasaya Sunulacak
Tasarım ipuçlarını XPS 13, XPS 15 ve XPS 17 dizüstü bilgisayarlardan ödünç alan XPS Masaüstü, Mineral Beyaz veya Gece Gökyüzü renk seçenekleri de sunacak. Dell’in herhangi bir ev veya ofis ortamına sığacağını iddia ettiği modern ve minimalist bir estetik yapıya sahip XPS satışa 649 dolardan başlayan bir fiyatla sunulacak.

Robotlara Dokunma Duyusu Kazandıracak Yapay Deri

Singapur Ulusal Üniversitesi, robotlara dokunma duyusu özelliği kazandırmaya çalışıyor. Intel Nöromorfik Araştırma Topluluğu’nun bir üyesi olan Singapur Ulusal Üniversitesi, Intel’in nöromorfik işlemcisiyle birlikte olaya dayalı dokunma algılama özelliğini robotlara kazandırabileceklerini dair yeni bulgular sundu. Robotlara nesnelerin sertliğini, şeklini ve dokunmayı tespit etmeyi öğretmeye çalışıyorlar. Robotlara dokunma duyusu getirmenin günümüz görsel sistemlerine kıyasla robotların yetenek ve işlevselliğini önemli ölçüde geliştirecek. Ayrıca, bu çalışmalar nöromorfik işlemcilerin duyusal verileri işlemede geleneksel yöntemlerden daha iyi performans gösterdiğini de vurgulamaktadır.

Singapur Ulusal Üniversitesi’nde yapılan bu araştırma, bilgiyi birden fazla şekilde birleştirerek olay odaklı bir şekilde hem algılayıp hem de işlenmesini sağlıyor.

İnsan dokunma hissi, yüzeyler arasındaki farkı hissetmek için yeterince hassastır. Singapur Ulusal Üniversitesi araştırmacıları robotların insan sinir sisteminden 1.000 kat daha hızlı algılayabilmesi için çalışıyor. Nesnelerin şeklini, dokusunu ve sertliğini göz kırpmasından 10 kat daha hızlı belirleyebilen yapay deri kullanarak başarmayı umuyorlar.

Robotlara insan benzeri bir dokunma hissi kazandırmak, işlevselliği önemli ölçüde artırabilir ve yeni kullanım durumlarına yol açabilir. Örneğin, suni deri ile donatılmış robotik kollar, fabrikada üretilen ürünlerdeki ani değişikliklere kolayca uyum sağlayabilir. Çevreyi hissetme ve daha iyi algılama yeteneği, robotlara dokunma hissini vererek cerrahi alanda robotların daha kritik görevlerde kullanılmasına olanak sağlayabilir.

Suni cilt bu vizyonu hayata geçirmenin bir adımı olsa da cildin duyusal verilerine dayanan doğru sonuçları doğrudan dağıtabilecek kadar güçlü ve verimli bir şekilde çalıştırabilecek bir çip gerekiyor. Kısaca, Algı ve öğrenmeyi yapacak yapay bir beyne ihtiyaç var.

Intel Loihi Nöromorfik Çipi 21 Kat Daha Hızlı
Singapur Üniversitesi ekibi, Intel’in Loihi nöromorfik araştırma çipini kullanarak yapay deriden duyusal verileri işlemeyi planlıyor. İlk deneylerinde araştırmacılar, Braille alfabesini okumak için yapay deri ile donatılmış robotik bir el kullandılar. Dokunsal verileri Loihi’ye geçirerek el tarafından hissedilen mikro tümsekleri anlamlı bir hale dönüştürdüler. Loihi, standart bir Von Neumann işlemcisinden 20 kat daha az güç kullanırken, Braille harflerini sınıflandırmada yüzde 92’den daha fazla bir doğruluk elde etti.

Bu çalışmayı temel alan ekip, hem görme hem de dokunma verilerini, sivri bir sinir ağında birleştirerek robotik algılama yeteneklerini daha da geliştirdiler. Bunu yapmak için, robota yapay deriden duyusal girdiler yolladılar ve olay tabanlı bir kamera kullandılar.

Bu duyusal veriler yakalandıktan sonra ekip, işleme yeteneklerini karşılaştırmak için GPU ve Intel’in Loihi nöromorfik araştırma çipiyle iki deney yaptı. Intel Loihi duyusal verileri en iyi performans gösteren GPU’dan yüzde 21 daha hızlı işlerken 45 kat az güç gereksinimi duydu.

“Bu sonuçlar bizi heyecanlandırıyor. Nöromorfik bir sistemin, robot algısını iyileştirmek için çoklu sensörleri birleştirmek bulmacanın umut verici bir parçası olduğunu gösteriyor. Bu, beklenmedik durumlarda hızlı ve uygun bir şekilde yanıt verebilen, güç tasarruflu ve güvenilir robotlar oluşturma yolunda büyük bir adım ”dedi Harold Soh.

Araştırma için henüz erken günler olsa da, bu çalışma robotlara gelecekte yeni çalışma alanları sunabilir.

Türkiye 5G Teknolojisine Ne Zaman Geçecek?

Genişbant 5.nesil internet alt yapısı 5G, dünyanın birçok gelişmiş ülkesinde kullanılıyor olmasına ve sürekli olarak birbiri ardında hız rekorları kırmasına rağmen, ülkemize uzun bir süre daha nazire yapacak gibi duruyor. Zira, Türkiye’deki yerleşik 3 büyük GSM operatörünün ülkemize has 4.5 G teknolojisi için milyarlarca liralık alt yapı çalışmaları yapması ve bu alanda istediklerini henüz almamış olmaları, yeni bir maceraya atılmalarını zorlaştıracak. 

Halen ülkemizde 3G kullanıcılarının sayısı dahi %50’lerde iken ve 4.5 G kullanıcıları %35’lerde iken, 5G teknolojisinin gelmesi çok zor. İmkansız mı elbette değil! Ama tüm bu alt yapı çalışmalarının ve yatırımların hepsini radikal kararla iptal etmeniz veya en azından yenilemeniz gerekecek. Türkiye şu anda buna hazır mı bilinmez!   4.5 G’ye Göre 10 Kat Daha Hızlı İnternet 5G teknolojisi, hali hazırda daha az ekipman kullanılarak daha fazla internet sağlamayı amaçlıyor. İntel ve Huawei tekelinde olan ve son zamanlarda Huawei’nin ciddi atakları ile devam eden 5G teknolojisi, 4.5 G’ye göre tam 10 kat daha hızlı internet sunuyor. İnternette daha hızlı sörf yapmak ve download indirme hızını 10’da birine düşürmek için bu teknoloji büyük kazanımlar sunabilir. 

Ama ülkemizde 2025’ten önce bu  teknolojinin geleceğini zannetmiyoruz. Gelse dahi, sadece belirli parametreler için ve sadece belirli lokasyonlar için gelebilir. Ve aynı zamanda her bir aşaması farklı ihaleler ile farklı GSM operatörleri arasında paylaştırılabilir. Zira, bugün 5G’ye geçişin maliyetinin 100 milyar lira dolaylarında olduğunu hatırlatmak gerekir. 2020 yılında bazı adımların atılacağı ve ilk protokollerin yapılacağı düşünülüyor. Ama bu teknolojinin ülkemize gelmesi, 2025 yılını bulabilir. Hep birlikte izleyeceğiz.

Yerli ve Elektrikli Fayton Yollarda!

Millileşme ve teknoloji konusunda sık sık gündeme gelen haberler yeni bir teknolojik gelişmeye adım atmayı sağladı. Uzun süredir İstanbul'a konu olan haberlerden biri olan elektrikli fayton meselesi artık son noktaya geldiğini söyleyebiliriz. Buna göre artık hayvanlar can çekişmeyecek ve sorunsuz bir şekilde turistik geziler artık elektrikli faytonlar aracılığı ile yapılacak. 

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank tarafından testi gerçekleştirilen ve ilk yerli milli fayton ile atlara yapılan eziyetlerin son bulması planlanıyor. Yerli ve Milli Fayton Bursa ve Denizli de elektrikli araç üretimi yapan firma elektrikli fayton modelinin tanıtımını yaptı. Tanıtım da ilk test sürüşünü ise de Bakan Mustafa Varank yaptı. İstanbul Park pistinde tanıtımı yapılan araç için Varank, "gayet kullanışlı olduğunu belirtti." Sosyal medya hesabından da bilgi veren Mustafa Varank üretimi gerçekleştiren yerli üreticinin desteklenmesine önem vurgulayarak, milli araçların geliştirilmesi ve tercih edilmesi gerektiğini belirtti.

Huawei 5G Kiti İngiltere İçin 2027’ye Kadar Sona Ermeli

İngiltere mobil operatörleri için 31 Aralık’tan sonra Huawei 5G kiti satın alımları yasaklanıyor. 2027 yılına kadar verilen süreyle de Çin’e ait Huawei firmasının 5G ekipmanını kendi sistemlerinden çıkarmaları gerektiği kararı verildi. Huawei 5G teknolojisinin İngilitere için de ulusal güvenlik tehdidi oluşturduğu nedeni sunuldu. Şu an için bu durum Washington’da da inceleniyor. Huawei ise tüm bu söylemleri ve gerekçeleri reddetti.

Çin’e ait telekom firması olan Huawei 5G ekipmanlarının İngiltere için kabul edildiği bildirildikten 6 ay sonra 14 Temmuz’da yasaklandığı açıklandı. İngiltere’de bu durum siyasiler tarafından, Pekin tarafından yönetilebilecek “veri kontrolü” tehlikelerini önlemek için atılacak bir adım olarak açıklandı. Huawei ise kendi teknolojilerinin hiçbir ülke için tehlike oluşturmadığını ve zarar vermeyeceğini söyledi.

İngiltere İçin Huawei 5G Kitinin Sonlandırılması Amerika ile Bağlantılı

Amerika Birleşik Devletleri tarafından yapılan diplomatik baskılar nedeniyle İngiltere 5G hakkında yeniden düşünmek zorunda kaldı. Daha önceden zaten İngiltere 5G ağının ülke istihbaratından ve ana çekirdekten uzak tutulup yalnızca %35’lik bir kısma katılacağını duyurmuştu. Ülkenin eski Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt ise bu kararın alınması gereken en doğru karar olduğunu belirtti. Ayrıca “Teknolojik olarak başka bir ülkeye bağımlı olursak gelecek nesiller bize nazik bakmayabilir.” düşüncelerini de ekledi.

Türkiye için de aynı güvenlik endişeleri sebebiyle ülkede yerli ve milli 5G teknolojileri çalışmalarına başlandı. Bunun için birçok sistemle beraber ülkedeki telekomünikasyon kurumları Türkiye’ye bu yönde destek veriyor.

Aynı şekilde ülke için güvenlik korkuları, Huawei 5G ekipmanlarının İngiltere için sonunu getiriyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin İngiltere üzerindeki baskısı da İngiltere’yi bu karara itmesinin yanı sıra Çin’e yeni yaptırımlar uygulanması konusu gündemde. İngiltere Muhafazakar Parti üyesi Tobias Ellwood “Hükümetin ayağa kalkıp artık dur demesi için ilk fırsat budur. Ayağa kalkacağımızın ilk göstergesidir.” dedi. Ayrıca “Verilerin kontrolüne izin verirseniz yaşam şeklinizi de kontrol ettirirsiniz.” sözlerini kullandı.

Gelecekteki diğer katılımlar ve teknolojilerinin yanı sıra İngiltere hükümeti mevcut altyapıların da kaldırılmasını istiyor. Bunu gerçekleştirmek kısa vadede çok kolay olmasa da ABD baskısıyla ve Çin’le gerçekleşen gerilimler nedeniyle bir an önce gerçekleşmesi isteniyor. Telekom şefleri ise herhangi bir alternatif olmadan altyapı kaldırma işleminin operatör hizmetlerinde büyük oranda kesilmelere ve yavaşlamalara neden olacağını belirttiler.

Gerçekleşen bu ciddi politika değişikliği ülkeler arasındaki gerginliği artırmakla kalmayıp İngiltere’nin yeni teknolojilere yönelmesine fırsat tanıyacaktır.

Superstrata İlk Tek Parçalı 3D Baskılı Bisikleti Tanıttı

Bisiklet piyasasındaki büyük rakiplerine kıyasla Arevo pek bilinen bir bisiklet üreticisi değil. Fakat Silikon Vadisi merkezli bu şirket günümüzde popülerleşmeye başlayan 3D yazıcı teknolojisini tek gövdeli elektrikli bisiklet üretmek için kullanmak istiyor. Arevo’nun yeni oluşturduğu Superstrata markası altında dün iki yeni model piyasaya sürdü.

Superstrata Terra ve Superstrata Ion adındaki bu iki modelden biri biraz daha hafif iken diğeri biraz daha güçlü bir yapıya sahip. Superstrata Terra hafif yapıya sahip olan bir model. Model müşterinin ihtiyaçlarına ve isteklerine göre değişiklik gösterebilmekte. Terra’nın gövdesinin ağırlığı 1,2 kilogramdır.

Superstrata Ion ise biraz daha dayanıklı bir yapıya sahip. Ion’un gövde ağırlığı ise Terra’dan oldukça fazla. Bu dayanıklı bisikletin gövdesi tam olarak 11 kilogram ağırlığında. Termoplastik malzemelerin kullanımı çerçeveyi son derece darbeye dayanıklı ve şaşırtıcı şekilde hafif bir hale getirmekte. Ion 250 Watt motora ve bataryaya sahip ve tam dolu şarj ile 100 km sürüş yapabilme imkanı tanımakta.

Superstrata’nın bir düşüş tüpüne sahip olmaması onu çoğu bisikletten farklı bir sınıfa koyuyor. Farklı bir yapıya sahip olan bu iki modelle karşılaştırma yapılabilecek olan diğer bisikletler sadece Gogoro’nun yakında çıkarmayı planladığı Eeyo 1’i veya Byar Bicycle’ın elektrikli bisikleti olabilir.

“Superstrata Modellerini Müşterilere Göre Ayarlayabiliriz”

3D baskı çok pahalı ve zahmetli bir iş. Üstelik her ne kadar popülerliği artmaya başlasa da bu baskılarla elektrikli bisiklet oluşturmak ne kadar güvenli tartışılmakta. Fakat Superstrata CEO’su Sonny Vu bu şekilde daha güçlü ve dayanıklı bisiklet yaptıklarını söylemekte. Vu, açıklamasında daha dayanıklı bisiklet çerçevesi veya daha farklı tarzda özellikler için müşteriye özel tasarımlar yaptıklarını belirtti. Superstrata’ya müşteriler istedikleri ölçüleri gönderebilmekte ve şirket ona göre 3D baskılar almakta. Yapılan açıklamaya göre bir çerçevenin oluşturulması yaklaşık olarak 10 saat sürmekte ve şirket 250.000’e kadar birbirinden farklı kombinasyon oluşturabilmekte.

Sonny Vu açıklamasında “Yapıştırıcı, eklem, dikiş veya benzeri bir şey yok. Bu sayede daha fazla güç elde edebiliyoruz ifadelerini kullandı.”

Karbon fiber bisikletler yeni bir şey değil fakat genellikle düzinelerce parçadan olştuklarından dolayı $4.000 ila $12.000 arasında bir fiyata mal olmaktalar. Superstrata ise fiyatları Terra için $2.799, Ion için $3.999’dan başlatmakta. Şirket ön siparişleri bu ay başlatacak ve teslimatları önümüzdeki sene içerisinde gerçekleştirecek.